Kredens Smaku

Nowalijki, Wiosenne witaminy

Wiosna wraz z piękną pogodą, pierwszymi promieniami słońca i przebiśniegami dzieli się z nami jeszcze kilkoma, tak ważnymi darami natury, które wniosą w nasze jadłospisy odrobinę koloru, moc witamin i pięknego zapachu. Po zimowej diecie, często połączonej z brakiem koloru na talerzu nasz organizm domaga się świeżych warzyw i owoców. Idealnym rozwiązaniem są nowalijki.  A co to takiego?

Są to młode, wiosenne warzywa, ukazujące się po raz pierwszy w sezonie. Dawniej okres ten przypadał na okres od marca do czerwca. W kwietniu na ogół rosną w ciepłych, odpowiednio nasłonecznionych szklarniach. Co prawda, jest to imitacja czerwcowej pogody, jednak w miarę naturalna. Natomiast w maju i w czerwcu pojawiają się nowalijki gruntowe, jeszcze intensywnej pachnące. Oczywiście istnieje dostęp do większości warzyw i owoców przez cały rok, jednak jeżeli zwrócimy uwagę na kraj pochodzenia, to są to najczęściej: Hiszpania, Włochy, Izrael – czyli kraje o innym klimacie niż w Polce

Do najpopularniejszych należą:

  • Rzodkiewka – obfituje w spore ilości błonnika, odpowiadającego za prawidłową pracę jelit, przyspieszając metabolizm. Jest ubogokaloryczna, ponieważ jedna sztuka to tylko 3 kcal.
  • Sałata – swój kolor zawdzięcza chlorofilowi, który przyspiesza gojenie i ma działanie bakteriobójcze. Ponadto zawiera zeaksantynę i luteinę, czyli silne przeciwutleniacze, które chronią przed zwyrodnieniem plamki żółtej. Najlepsza sałata to taka, która ma mocno skupione wokół głąbu liście. Te zewnętrzne, powinny być ciemnozielone, środkowe jasne, a te najbliżej głąba – lekko cytrynowe. Nadgniły głąb to dowód na to, że sałata była długo przechowywana i dawno straciła swoją świeżość.
  • Szczypiorek – zawiera silną substancję przeciwutleniającą – kwercetynę, która zapobiega miażdżycy i zakrzepom.
  • Rzeżucha – bogata w witaminę c, posiada właściwości moczopędne oraz neutralizuje związku znajdujące się w dymie tytoniowym
  • Nać pietruszki doskonale wzmacnia – w 100 g jest 5 mg żelaza i 177 mg witaminy C (więcej niż w cytrusach). Świetnie wpływa na wzrok i cerę, bo ma aż 5510 µg beta-karotenu i 3,1 mg witaminy E
  • Cebula dymka jest warzywem niskokalorycznym – jedynie 30 kcal na 100 g. Bogata jest za to w mnóstwo witamin: A, C, PP, B1, B2 oraz beta-karoten i kwas foliowy.

Należy pamiętać, że sposób przechowywania nowalijek jest również bardzo istotny. Nie powinny być przetrzymywane  w foliowych torebkach, ponieważ wytwarzana wilgoć ma niekorzystny wpływ na przemianę azotynów w szkodliwe związki. Najlepiej przeznaczyć na nie miejsce w lodówce, w szufladce wyłożonej materiałem przepuszczającym powietrze.

Przy wyborze nowalijek, należy kierować się rozsądkiem, ponieważ mało prawdopodobne, że tak piękne i monstrualne rzodkiewki wyrosły tak w warunkach naturalnych. Prawdopodobnie, potrzebowały sporych ilości nawozu w porównaniu do ich tradycyjnych odpowiedników. Przeciwieństwem są ich liście. W tym wypadku im bardziej zielone, o żywej soczystej barwie tym lepsze.

Sposób przygotowania i przechowywania ma ogromny wpływ na witaminy, który może zapobiec utlenianiu się ich. Ogórków np. po rozdrobnieniu nie należy przechowywać w temperaturze pokojowej, gdyż tracą nawet 30% witamin w ciągu jednej godziny.  Natomiast sałatę należy rwać rękoma, nie używając noża, ponieważ może to prowadzić do rozkładu zawartej w sałacie witaminy C.  Proste czynności, na które nie zwraca się na co dzień uwagi, a potrafią dostarczyć nam sporo witaminek więcej. I oby jak najwięcej! Czerpmy całymi garściami z tego co daje nam natura!


4 czerwca 2019