Kredens Smaku

Dieta ketogeniczna zwiększa energię na co dzień

Wiele osób mających na celu negowanie wartości szeregu diet bogato tłuszczowych bardzo często sugeruje argument o złym samopoczuciu, braku energii oraz bólach głowy. Jednak czy to do końca prawda? Czy przytoczone objawy trwają permanentnie a może są to tyko przejściowe objawy adaptacji organizmu? A może w ogóle nie występują? Postaramy się przyjrzeć temu tematowi bliżej.

Stosując zbilansowaną dietę opartą w większości na węglowodanach i cukrach prostych nasz mózg oraz komórki innych organów czerpią energię do pracy z przemian metabolicznych glukozy. Jednak tak naprawdę nie jest ona jedynym możliwym źródłem energii dla naszego ciała. Niektóre komórki np. komórki mięśnia sercowego lub kory nadnerczy preferencyjnie wykorzystują do pracy ciała ketonowe. Podczas niedoboru lub braku węglowodanów w diecie mózg oraz inne komórki przystosowują się do funkcjonowania na podstawie energii dostarczanej z ketonów.

Opisywane uczucie zmęczenia i braku energii odczuwalne jest w pierwszych dniach adaptacji organizmu do stanu ketozy. Tak jak każda zmiana ta również wymaga czasu aby organizm przywykł do innego rodzaju metabolizmu. W przypadku osób, których głównym źródłem diety były węglowodany, to glukoza stanowiła zasadnicze centrum energetyczne komórek. Natomiast po przejściu na głodówkę lub dietę niskowęglowodanową jej dopływ zostaje odcięty a co za tym idzie zmienia się także gospodarka hormonów w szczególności insuliny i glukagonu.  Każda dostarczona porcja glukozy wymagała odpowiedniego wyrzutu insuliny aby mogła być ona spożytkowana w komórkach.- dzięki temu procesowi odczuwamy przypływ energii i siły do pracy. Jednak po szybkim wyrzucie insuliny dochodzi następnie do jej spadku a co za tym idzie najczęściej w tych momentach czujemy osłabienie, bóle głowy i głód spowodowany wyczerpaniem glukozy- musimy przyjąć kolejną dawkę węglowodanów. Mechanizm ten powoduje że musimy spożywać posiłki regularnie w równych odstępach aby odczuwać energię na stałych poziomie. W przypadku diety ketogennej po wejściu w stan ketozy poziom ciał ketonowych utrzymywany jest cały czas na stałym poziomie a co za tym idzie  odczuwamy energię na tym samym poziomie przez cały dzień a dodatkowo zmniejszone poczucie głodu sprawia że jesteśmy w stanie jeść mniejszą ilość posiłków w większym odstępie czasu z zachowaniem stałego poziomu energii.

Dodatkowo w przypadku diety ketogenicznej mamy całkiem inną sytuację na poziomie hormonalnym. Niski poziom glukozy w organizmie powoduje wydzielanie insuliny na bardzo niskim poziomie co gwarantuje nam równy poziom energii zarówno z rana jak w trakcie dnia bez hipoglikemii. Dodatkowo niski poziom insuliny działa na wzrost antagonistycznego hormonu glukagonu, który wzmaga utlenianie kwasów tłuszczowych.

Warto też wspomnieć o roli oleju kokosowego ma pracę mózgu a w szczególności średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych MCT. Badanie opublikowane w czasopiśmie Neurobiology of Aging wykazało, że podawanie kwasów tłuszczowych o średniej długości (MCT), niemal natychmiast poprawiło funkcje poznawcze u osób starszych z zaburzeniami pamięci.

W jednym z badań wzięło udział 20 osób z chorobą Alzheimera lub łagodnymi zaburzeniami poznawczymi, które w wybrane dni otrzymywały zemulgowane MCT lub placebo. Naukowcy zaobserwowali znaczący wzrost poziomu beta-hydroksymaślanu w organizmie po zaledwie 90 minutach, Co jest godne uwagi, testy ujawniły, że to krótkie leczenie MCT ułatwiło poprawę wyników w skali oceny choroby Alzheimera  u 4 osób w badanej grupie. Zauważono także że “wyższe wartości ketonowe były związane z większą poprawą zapamiętywania akapitów (fragmentów tekstu) przy leczeniu MCT w stosunku do placebo u wszystkich pacjentów.

Dobroczynny wpływ tłuszczu MCT wykorzystywane jest także w przypadku tzw. kawy kuloodpornej, która wypita rano pozwala nam na większą koncentrację i wydajniejszą pracę. Do kawy można dodać zarówno czysty olej MCT lub po prostu łyżkę oleju kokosowego.

Dodatkowo do prawidłowego funkcjonowania mózgu niezbędne są kwasy omega 3 oraz omega-6, których dobrym źródłem jest dieta ketogeniczna. Szczególnie kwasy omega-3 przyczyniają się do prawidłowego przebiegu procesu koncentracji, pamięci i uczenia się.

Coraz częściej słyszymy o występowaniu zjawiska tzw. mgły mózgowej (ang, brain fog), czyli obniżonej wydajności mózgu. Za pojawienie się takiego stanu odpowiadają głównie dwa związki: glutaminian oraz GABA (kwas γ-aminomasłowy). Glutaminian odpowiada za stymulację organizmu, natomiast GABA ją zmniejsza. Do jej powstania przyczynia się stres, brak snu, niedożywienie mózgu spowodowane złą dieta, odwodnienie. Dodatkowo istotną przyczyną występowania zamglenia mózgu jest niski poziom acetylocholiny, który związany jest z niską podażą cholesterolu w diecie. Badania wykazują, że wyższe stężenie ketonów we krwi pozwala zwiększyć wytwarzanie GABA a co za tym idzie poprawia efektywność pracy mózgu, czyli buduje efekt „jasnego umysłu” przez cały dzień, Wyższa zawartość cholesterolu w diecie ketogenicznej poprawia także poziom acetylocholiny, która wpływa na pracę komórek mózgowych.

Co ciekawe, Australijskie badania wykazały także zgubny wpływ glutenu na mózg i przyczynianie się go do efektu mgły mózgowej. W badaniu, w którym wzięło udział 120 pacjentów z celiakią, stwierdzono, że 100% chorych podawało objaw mgły mózgowej po spożyciu glutenu. W większości efekt ten ustępował po zastosowaniu diety bezglutenowej.

Jak widać wpływ diety ketogenicznej na stały wysoki poziom energii poparty jest zmianami metabolicznymi i hormonalnymi po wprowadzeniu stanu ketozy. Dobre efekty w odniesieniu do wydajności mózgu przynosi także wprowadzenie do diety oleju kokosowego jako główne źródło tłuszczu w tej diecie.


17 września 2019